Indien u 's avonds om een uur of elf naar het oosten kijkt, staat daar vrij laag boven de horizon een felle stip die helderer is dan alle op dat moment zichtbare sterren. Het is geen ster maar de reuzenplaneet Jupiter, die net als de aarde om onze eigen ster, de zon, draait.

21 september 2011

Jupiter staat veel verder van de zon dan de aarde. Het is dan ook koud op deze planeet die voor het grootste deel uit gas bestaat. En het stormt er. Al 300 jaar. Op bovenstaande afbeelding ziet u die wervelstorm, de beroemde rode vlek, die ook met een goede amateurtelescoop al te zien is. Ter vergelijking is de aarde afgebeeld, die zo in die storm zou kunnen verdwijnen. Een wervelstorm ter grootte van de hele aarde, stel je eens voor...

De atmosfeer van Jupiter is zo'n duizend kilometer dik, tien keer zo dik als de aardatmosfeer. Wat zich daaronder bevindt laat zich niet zien maar wel beredeneren: een dikke laag waterstof, dat door de enorme druk van genoemde atmosfeer zo hard op elkaar geperst wordt dat het zich als een metaal gedraagt. Binnen die metaalachtige waterstoflaag bevindt zich vermoedelijk een rotsachtige kern van zo'n twintig aardmassa's.

De rode vlek is niet de enige vorm van zwaar weer die Jupiter rijk is. Satelietfoto's laten bliksemschichten zien: In de turbulente atmosfeer van Jupiter onweert het voortdurend. Onherbergzame omstandigheden. Voor ons, tenminste. Wat een wezen dat gewend is in een duizend kilometer dikke gaslaag te leven van de energie van bliksemschichten, van onze aarde zou vinden laat zich raden: Onherbergzaam. En aan de krappe kant, dat kleine waterig blauwe bolletje vlak bij de zon. Het moest eens weten dat wij zijn reuzenplaneet naar de Romeinse oppergod genoemd hebben. (De Grieken noemde diezelfde god Zeus.) Begrijp me goed, er is nog steeds geen buitenaards leven aangetoond, maar het is leuk er af en toe over te speculeren.

Alle weetjes en fantasieen terzijde, laatst stond de maan in de buurt van Jupiter. Ogenschijnlijk dan, want Jupiter is honderden malen verder dan die maan (die toch ook niet naast de deur is). Ik vond het een mooi gezicht tegen de donkerblauwe heldere avondhemel. Iets om niet over na te denken maar gewoon even mee te pikken, zo aan het einde van de dag. De lange winteravonden komen er weer aan. Niet de slechtste tijd voor wie af en toe naar boven kijkt.

JdeH