Even de natuur in? Kijk vanavond als het helder is, eens naar boven. Astro-blog houdt u op de hoogte van wat er zoal te zien is.

28 februari 2009

Een aantal maanden geleden was ik op een werkelijk donkere locatie hoog in de bergen. Die avond was ik kort na de schemering met een verrekijker naar buiten gegaan om alvast eens te zien wat er in die nagenoeg ideale omstandigheden zoal te genieten viel. Het verschil met de Nederlandse sterrenhemel was enorm. Heel de hemel was een pulserende veld van duizenden lichtjes. Pulserend, omdat de lucht na een zonnige dag snel afkoelde. Daardoor was de atmosfeer onrustig en flonkerden de sterren als een knipperende kerstboomverlichting.

Het was een maanloze nacht. De lichtende band van de melkweg stond helder afgetekend tegen de fluweelzwarte oneindigheid en talrijke nevels die in Nederland zelfs met een verrekijker moeilijk te zien zijn, vielen nu met het blote oog te moeiteloos ontwaren. Ik voelde de behoefte om even alleen maar natuur te zien en liep een flink stuk het ongerepte, glooiende terrein in, tot bij een klein beekje waar een grote, symmetrische, winters kale boom stond. Het fijn vertakte silhouet van de boom stak zwart af tegen de sterrenhemel. Dichtbij was een bemoste steen waarop ik comfortabel kon zitten. Daar, aan de voet van dit oude, onverzettelijke wezen dat met z'n takken naar de sterren reikte, was er opeens dat vrije gevoel, dat me los maakte uit de begrenzing van tijd en plaats die mijn individualiteit met zich mee brengt.

Het was niet een gevoel van relativering ten aanzien van de problemen en het leed in de wereld. Wel was het een ontmoeting met het tijdloze, dat wat ìs. Balsem voor de ziel, verkwikkend als het heldere water van de beek die langs mij stroomde. Wat moet ik er verder van zeggen... Ik kan er verder niets over zeggen, het alleen maar in ontvangst nemen, als een onverwacht cadeautje. Blij terug op weg naar mijn appartement keek ik nog even in de richting van een verre bergkam en zag opeens een vage lichtvlek op een plek van de hemel waar weinig sterren stonden. Ik pakte de verrekijker erbij en tot mijn stomme verbazing loste het vlekje zich op in een uitgebreide groep sprankelende edelsteentjes die alleen voor mij hun show opvoerden in de nachtelijke etalage van een hemelse juwelier.

Teruggekomen in het appartement pakte ik er een sterrenkaart bij. Het bleek te gaan om open sterrenhoop M(essier)44, ook wel bekend als Praesepe, de krib. Volgens de Griekse overlevering was dit de voerbak voor twee ezels, die met hun gebalk de Titanen op de vlucht joegen en zo de goden Dionysos en Silenus een overwinning bezorgden. Als ik zo'n mooie voerbak had, zou ik de borden voortaan in de kast laten staan.

Met een verrekijker kunt u Praesepe ook in Nederland zien:

• Bepaal waar het zuiden is. Dit is de plek waar de zon tussen de middag om 12:00 staat.
• Ga 's avonds om 22:45 vanuit het zenit (punt recht boven uw hoofd) 3 vuistbreedten op armlengte afstand naar beneden, pal in zuidelijke richting. In dat gebied bevindt zich Praesepe, maar vanuit de stad ziet u met het blote oog niets.
• Pak nu de verrekijker erbij en doorzoek dit gebied, totdat opeens ongeveer een derde tot de helft van het beeldveld gevuld is met sterretjes. Dat is Praesepe, in het sterrenbeeld Kreeft. De rode cirkel in bovenstaande afbeelding toont het beeldveld van de gemiddelde verrekijker, zo'n 6,5°.
• Links van Kreeft vind u het sterrenbeeld Leeuw met o.a. de heldere ster Regulus.
• Rechts van Kreeft vind u het sterrenbeeld Tweelingen met het heldere sterrenpaar Castor en Pollux, twee vingerbreedten op armlengte afstand van elkaar.
• Kreeft zelf bestaat alleen uit betrekkelijk zwakke sterren.

Op een donkere plek ziet u ook met het blote oog al een vlekje, en laat Praesepe zich door de verrekijker van z'n beste kant zien, als hemelse juwelendoos. Vanuit de stad is de verrekijker een noodzaak en moet u het met een bescheidener indruk stellen, maar prent u zich de plek alvast goed in, inclusief omliggende sterren (zie bovenstaande illustratie). Als u deze lente nog eens op een donkere plek komt, kunt u uw kans snel benutten.

JdeH

1) Mocht u op het platteland wonen dan kunt u nog even kijken of u de komeet Lulin kunt vinden, die staat nog in de buurt en is bij helder weer te zien als een vaag wit vlekje. Gebruik van een verrekijker maakt hem ook vanuit dorp of voorstad zichtbaar.

2) Laat u niet van de wijs brengen door een geelachtige extra "ster" in het sterrenbeeld Leeuw, een kleine twee vuistbreedten links van Regulus. Dit is de planeet Saturnus, waarover binnenkort meer.